કીર્તન મુક્તાવલી
(૧) મારા વા’લાજી શું વા’લપ દીસે રે
તા. ૧૦-૧૦-’૫૮, એકાદશીએ કંથારિયામાં રાત્રે ૮-૦૦ વાગે સ્વામીશ્રીએ ગાદીના છેડે બેસીને પ્રેમથી વાતો કરી; જાણે ઉપવાસ કર્યો જ નથી. એમના જ શબ્દોમાં કહીએ તો બે વાટકા સુરતી દૂધપાક ચડાવ્યો હોય ને જેવો કેફ હોય, તેથી અધિક કેફમાં વાતો કરતા હતા:
“આપણે કથાવાર્તા કરીએ, મંદિરે જઈએ, પણ લોયાનું ત્રીજું વચનામૃત સિદ્ધ કેમ થતું નથી?
“નિશ્ચય ને મહિમા નથી. તન, મન, ધન ‘યાહોમ’ થઈ જાય. દાદાખાચરને મહારાજ સિવાય કોઈ વહાલું નહોતું.
‘શૂળી ઉપર શયન કરાવે, તોય સાધુને સંગે રહીએ રે...’
“આ સાખી સાંભળી હોય તો દેશકાળ ન લાગે. આ સાખી સમજાણી હોય, તો સત્પુરુષ ટોકણી કરે તો અભાવ ન આવે. ભીડો વેઠવો ગમે. બાયડી-છોકરાંનો કેમ ભીડો વેઠીએ છીએ!”
[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ભાગ ૨/૪૪૦-૪૪૧]
(1) Mārā vā’lājī shu vā’lap dīse re
October 10, 1958. At 8 pm in Kanthāriyā, Yogiji Maharaj talked while seated on the edge of his seat, as if he had not done a complete fast:
“We listen to kathā-vartā, go to the mandir, yet why can we not perfect Loya 3?
“We lack niyam and mahimā. [If we did have these two] we would surrender our body, mind, and wealth. No one was more dear to Dada Khachar than Maharaj.
“‘Shuli upar shayan karāve toy, sādhune sange rahiye re...’
“If one has heard this lines, then one would not be affected by adverse circumstances. If one has understood this line, then if the Satpurush scolds us, we would not perceive a fault in him. One would like to bear burdens. Oh! How do we bear the burden of our wife and children!”
[Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 2/440-441]
(૨) મારા વા’લાજી શું વા’લપ દીસે રે
યોગીજી મહારાજે વાત કરતાં કહ્યું, “મુક્તાનંદ સ્વામીએ કહ્યું:
‘શૂળી ઉપર શયન કરાવે, તોય સાધુને સંગે રહીએ.’
“દેહના તાલ રહેવા દે નહીં. તેમાં શૂળી એટલે શું? સમૈયા-ઉત્સવ વખતે ખાવા-પીવામાં, પાથરવા-ઓઢવામાં, ઓછું-વત્તું, મોડું-વે’લું થાય તે સહન કરી લેવું. તેમાં મૂંઝાવું નહિ. લાડવા મળે નહીં, લીંબડા નીચે સૂવાનું કહે, લીંબડો વાટીને પીવાનું કહે અને કદાચ શૂળી ઉપર ચડવાનું કહે તો તરત જ ચડી જવું. આજ્ઞા પળાય એ જ શૂળી ઉપર શયન. જેમ ભગતજીને ગિરનારને લાવવા કહ્યું, તેમ આજ્ઞા માનવી. ભગવાનને કે સંતને તો કોઈને શૂળી ઉપર ચડાવવા નથી, પણ આ સમજણ કરી રાખી હોય તો મૂંઝવણ થાય નહિ. તે ખપવાળા હોય તેનાથી જ થાય.
“મહારાજની આજ્ઞા સૌએ આ બે કીર્તન મોઢે કરવાની છે.† તો કોણે આજ્ઞા પાળી? અને કોણે મોઢે કર્યા? તો હવે સૌએ મોઢે કરવાં. વળી જ્યારે એમ આજ્ઞા થાય કે ખાવા નહિ મળે, પાથરવા નહિ મળે અને લીંબડો વાટીને પીવો પડશે, અને સમૈયે આવજો; તો કેટલા આવે છે તે જોવું. તેમાં જે આવે તે જ ખરા.”
† (૧) મારા હરજી શું હેત ન દીસે રે... (૨) મારા વ્હાલાજી શું વ્હાલપ દીસે રે... આ બે કીર્તન મોઢે કરવાની આજ્ઞા મહારાજે વચનામૃત વરતાલ ૧૧માં કરી છે.
[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ભાગ ૧/૪૯૨]
(2) Mārā vā’lājī shu vā’lap dīse re
Yogiji Maharaj said, “Muktanand Swami wrote:
‘Shuli upar shayan karāve toy, sādhune sange rahiye...’
“[A true devotee] would not keep any indulgences of the body. What is a shuli? During samaiyās, tolerating inconveniences related to eating and drinking, bedding, being too early or too late, etc. One should not be frustrated with this. If we do not get lāddus to eat, he [the Satpurush] says to sleep under a tree, drink limado (ground leaves of the neem tree, a very bitter drink), or even to sleep on a bed of needles, one should get on immediately. Following āgnā is itself sleeping on a shuli. One should follow the commands like Bhagatji did in calling Mount Girnar. Bhagwan and the Sant do not ask anyone to sleep on a shuli, but if we have such an understanding, one would not become frustrated. One who has a self interest in their liberation can do this.
“It is Maharaj’s āgnā for everyone to memorize these two kirtans.† Who has followed this āgnā? Who has memorized them? So now, everyone should memorize them. Moreover, when a command is released that one will not get food, bedding, and one will have to drink limado, and come to the samaiyo under these circumstances, we should see how many would come. Those that do are the true devotees.”
† (1) Mārā haraji shu het na dise re... (2) Mārā vhālāji shu vhālap dise re... Maharaj commanded everyone to memorize these two kirtans in Vachanamrut Vartal 11.
[Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 1/492]